Agressie in honden, is het het ras of de baas?
Door de –schijnbaar- steeds vaker optredende bijtincidenten is de discussie over agressieve hondenrassen weer actueel. Lang niet altijd gehinderd door enige kennis worden de Pitbull en de Rottweiler neergezet als agressief ras.
n inderdaad, kijkend naar de schade die een beet van een fors ras met krachtige kaken zoals deze genoemde oplevert zal een aanval van Molosser-achtige types of Pitbull-achtigen vaker tot ernstige verwondingen leiden. Maar, een ernstige verwonding is niet het antwoord op de vraag welk ras er nu meer agressief is.
Dit artikel is een premium-artikel,beschikbaar voor abonnee's van ons blad en website-abonnee's. Het vervolg van dit artikel kunnen abonnees lezen.
Wilt u toegang, kijk dan hier voor de mogelijkheden
De meeste onderzoeken naar agressief gedrag worden aan de hand van incidenten gedaan, en dus bijtincidenten. Opvallende afwijking is het onderzoek Breed differences in canine aggression (2008) waar met behulp van de C-BARQ-index naar agressief gedrag gekeken werd. De C-BARQ index meet het agressietype van een hond aan de hand van 100 vragen, ingevuld door dierenarts en/of eigenaar. Liefhebbers kunnen zo ook hun eigen hond scoren, en kijken op welke punten –na eerlijk invullen- de hond mogelijk minder goed scoort en extra training of gedragscorrectie nodig heeft.
Teckel
Uit dat onderzoek bleek –opvallend genoeg- dat de Teckel en de Chihuahua het hoogst scoorden in agressie jegens zowel vreemden (menselijk), andere honden en hun eigen bazen. Een op de vijf teckels heeft wel eens een vreemd persoon gebeten, een op de vijf een andere hond en een op de twaalf beet de eigen baas. Derde in de rij: de Jack Russel Terriër. Doordat teckels en chihuahua’s echter nauwelijks echte schade veroorzaken, blijven bij bijtincidenten deze twee kleine rassen uit het zicht. Ook qua euthanasie. Een hond boven de 18 kilo blijkt een 24 maal hogere kans te hebben op een spuitje na een bijtincident als een kleiner hondje (Reisner et al., 1994).
Volgens hetzelfde onderzoek uit 2008 scoren Pitbulls (de type-aanduiding, het is geen erkend ras) en Akita’s hoger op specifiek andere-hond-gerelateerde agressie. Tegenover de eigenaar zijn dan de American Cocker spaniel en de Beagle het meest agressief. De Australian Cattle Dog heeft het op zijn beurt het minst begrepen op vreemde mensen. Golden Retrievers, Labradors Retrievers, Sint Bernhards, Engelse Spaniels Greyhounds en Whippets zijn dan weer de beste keus, zij vertonen de minst agressieve neigingen jegens mensen en honden.
Agressie naar mensen
Waarom worden honden eigenlijk agressief jegens mensen? Daar is in 2009 onderzoek naar gedaan. Een van de belangrijkste resultaten was dat honden getrained met een zogeheten “confrontational method”, dus het “neerstaren van de hond, de alpha-dog methode, lichamelijk straffen etc). heel erg weinig betekenen in het corrigeren van gedrag, maar opvallend vaak “agressie honden” oplevert. Opvallend, ringtraining helpt tegen agressie buitenshuis.
Een tweede oorzaak is abominabele fok-omstandigheden: puppy-mills, gebrekkige socialisatie, onverantwoordelijke fokkers die grote rassen vooral fokken op uiterlijke, indoctrinerende eigenschappen etc. Verwaarlozing en mishandeling horen daarbij. Tot slot, zelfs de best getrainde hond met het liefste karakter kan door pijn of ziekte plotseling agressief worden. Om na te denken, reuen die gecastreerd worden blijken vaak minder agressief te worden (in ieder geval minder agressief gedrag te vertonen), bij teven kan agressief gedrag juist erger worden. In een volgend artikel gaan we daar verder op in.
Een mede-bepalende factor is ook de baas. Zo blijken oudere eigenaren en vrouwen minder snel melding te maken van agressie jegens andere honden en mensen dan jongere eigenaren en mannen.
Agressie naar kinderen
Omdat er bij het laatste incident een kind betrokken was, kun je je afvragen –los van dit specifieke geval- hoe het komt dat kinderen in bijna alle gevallen het slachtoffer zijn. In Nederland is de gemiddelde leeftijd van een bijtslachtoffer 5 jaar!. Ilana R Reisner deed daar onderzoek naar. (Behavioral assessment of child‐directed canine aggression). Daaruit bleek dat –ondanks alle verhalen van “hou je valse honden vast”, in vrijwel alle gevallen de bijtincidenten ontstonden bij honden die daarvoor nog nooit een kind gebeten hadden (gelukkig maar). Desondanks bleken veel van de honden die uiteindelijk beten, wel gedragsafwijkingen te hebben, die in het algemeen niet met de normaal gangbare behandelwijzen konden worden verholpen.
Voor het overzicht, uit het onderzoek bleek dat kinderen <6 jaar oud werden het meest gebeten omdat ze iets van de hond afpakten (44%), terwijl de oudere kinderen vaker werden gebeten omdat ze op het territorium van de hond kwamen (23%). Bij kinderen uit het gezin zelf ging het vaak om het bewaken van het eten door de hond (kinderen die aan de etensbak zitten) (42%). Uit gedragstesten bleken de honden vaak overprotectief voor “hun” territorium of eigendommen, terwijl ze veelal met negatieve training en straffen waren opgevoed. Bij ruim de helft van de bijtende honden was ook medisch iets aan de hand vermoedelijk, waardoor de hond al pijn had. De meeste honden (93%) werden gecastreerd, en 66% van de eigenaren hadden hun honden meegenomen naar gehoorzaamheidstrainingen. Al met al, een hondenbeet bij een kind is dus moeilijk voorspelbaar, en preventie, oftewel laat je kind niet zonder toezicht bij de hond, is de enige manier om dit soort incidenten echt voor te zijn.
Tegenspreken
In een overzichtsartikel wordt –terecht- gewezen op de grote mate van inconsistentie in alle onderzoeken. Wat is agressie (blaffen, bijten, grommen?), wat is bijten (wel verwonding, geen verwonding), tot aan wat is een kind (tot 12, 15, 17?). Daarnaast worden ook steeds andere, soms tegenstrijdige resultaten gevonden. Bottom line lijkt te zijn: blijf alert, en tracht agressie- en bijtsituaties te voorkomen.
bron