De zaak "Woerden", hoe kon het zo fout gaan...
Het kan maar weinig mensen binnen de wereld van de kynologie ontgaan zijn, de inbeslagname van 150 teckels wegens verwaarlozing bij een tweetal teckelfokkers, op hetzelfde adres, handelend onder de kennelnamen Vliegende Kiep en Wie Anders. De TV-uitzending van afgelopen mei, en de inval enkele dagen geleden, waren de apotheose van een neergang die –zoals het zich nu laat aanzien- al veel eerder was ingezet. Los van vragen over de toekomst van de honden die nu in bewaring zijn genomen, 150 stuks, en van de honden die nog zijn achtergebleven, ongeveer 100 stuks, is de meest prangende vraag hoe dit zo lang heeft kunnen gebeuren.
Want, maar dat blijkt nu pas, de alarmlichten stonden al langer op rood. Jegens de fokkers was er veel eerder een stroom klachten op gang gekomen, klachten waar blijkbaar te weinig mee gedaan werd, of die verkeerd terecht kwamen. Maar ook klachten die hun weg niet naar andere instanties vonden, en mede daardoor lijkt het zo uit de hand te zijn gelopen.
Beide foksters, moeder en dochter, begonnen in 1988 met het houden en fokken van teckels. Kennelnamen werden aangevraagd en een serie aan nationale en internationale kampioenen kwam voort uit deze fokkerij. Op zich een teken dat er goede honden gefokt werden, tenzij tientallen keurmeesters het verkeerd zien.
In 2011 wordt er een bedrijfsvergunning aangevraagd en in 2012 wordt deze verleend door de gemeente Woerden, het hobbymatig fokken gaat dan over in bedrijfsmatig fokken. De vergunning biedt ruimte aan het houden van 20 honden (dat is zonder pups, die tellen daarvoor niet mee tot een leeftijd van drie maanden). Wie twintig honden houdt, met het daartoe behorende aantal pups, is volgens de “coulanceregeling", maximaal 20 pups per jaar, beslist bedrijfsmatig bezig. Opvallend is dat er geen actie wordt ondernomen op de kennelnamen, terwijl dergelijke namen worden ingetrokken volgens het kynologisch reglement als “de verzoeker een op het maken van winst gericht bedrijf uitoefent waarin honden worden verhandeld, dan wel rechtstreeks of indirect in of voor een zodanig bedrijf werkzaam is of daarin belangen heeft, een en ander ter beoordeling van de Raad van Beheer;” (artikel III 49 KR en artikel III 51 KR).
Alles was waarschijnlijk nog goed verlopen, ondanks de al startende klachten, als de buurman niet was begonnen met klagen over de overlast van blaffende honden. In de omgevingswetvergunning, met een maximale toelating van 20 honden, was ook een beperking van het maximale geluid opgenomen, te weten 50DB. De buurman schakelt de omgevingsdienst en de gemeente in, en uit metingen blijkt dat het lawaai regelmatig de 60 decibel overschrijdt. Bij controles blijkt dat die norm zeer regelmatig wel overschreden wordt. Ook constateert de omgevingsdienst dat er op dat moment 68 honden aanwezig zijn, en twee nesten met pups. Een felle rechtsstrijd volgt, maar uiteindelijk bepaalt de rechter dat er voortaan bij elke overtreding een dwangsom van 2.000 euro kan worden opgelegd, met een maximum van 10.000 euro. Die uitspraak wordt later gesteund als de voorzieningenrechter geen reden ziet om van dit besluit af te wijken tijdens de behandeling voor het treffen van een voorlopige voorziening op verzoek van de fokster. Hier speelt nog een opvallend detail een rol, want de omgevingsdienst vraagt onder meer bij de Raad van Beheer het aantal honden woonachtig op het adres in Woerden op. Daarbij zou het volgens de RvB gaan om mogelijk wel 500 honden. Een kleine kanttekening daarbij, wie honden met stamboom verkoopt verwacht van zijn kopers dat het registratiebewijs op naam van de koper wordt gezet. Zolang de fokker na het verkopen van pups het aanvraagformulier Registratiebewijs niet opstuurt, en in het geval van de verkoop van een volwassen hond de koper niet de kosten van deze naamswijziging betaalt aan de RvB, blijft de hond ingeschreven in de stamboomadministratie van de Raad op de naam van de fokker / de vorige eigenaar. Daardoor hoeft 500 honden op één adres dus geen daadwerkelijke aanwezigheid te zijn. Desondanks, het is opvallend dat niemand zich direct achter de oren krabt bij het zien van een dergelijk aantal. Het is geen wettelijke plicht voor de Raad om aantallen te controleren, dat is waar, maar je kunt je afvragen of het vrijwillig nemen van enige verantwoordelijkheid hier niet meetelt. Tenzij de Raad dit wel al onmiddellijk oppakt, maar op vragen van Dogzine komt geen andere reactie dan de algemene reactie.
Want in 2017 werden er ook regelmatig nesten ter chipping aangeboden, een kleine 12 (waarvan twee bij “Wie Anders”, en ca. 10 bij de Vliegende Kiep. Dat betekent ook een kleine 10-12 bezoeken van de chipper, die, volgens de regels van de Raad, steeksproefgewijs locatiecontroles uitvoert. Dat betreft een controle die bekijkt of de vaccinaties kloppen, de honden voldoende leefruimte hebben etc. Nu kan het zijn dat er bij deze fokker toevallig nooit zo'n controle is uitgevoerd, en het kan dat er in 2017 veel minder honden waren, maar.. waar komen dan nu 6 maanden later de minimaal 250 honden vandaan die er volgens opgave van de NVWA op het bedrijf aanwezig waren? De Raad meldt dat er “diverse” locatiecontroles zijn geweest, zijn die tientallen honden dan zo verborgen geweest op het bedrijf? Of is het anders als iemand de gouden Erespeld heeft ontvangen? Want Marion van Z. kreeg deze voor haar grote verdiensten op het gebied van de kynologie. Volgens een verklaring van de NTC is Van Z. voorgedragen door twee pupkopers, en is de speld verleend omdat ze aan de voorwaarden voldeed.
Ook de rasvereniging blijft onbewogen. De dames zijn aangesloten bij de Nederlandse Teckelclub, maar klachten vinden daar volgens allerlei verhalen op vooral Facebook nauwelijks gehoor. Als niet-leden klachten indienen laat de secretaris van de NTC weten dat het bestuursbeleid is om geen klachten te behandelen die ingediend zijn door personen die géén lid zijn van de NTC. Pas na klachten van leden over de praktijken van de dames, die blijkbaar ook regelmatig halfzieke honden zonder stamboom afleveren, besluit de NTC de fokster die onder de kennelnaam "v.d. Vliegende Kiep" fokt per 15 februari 2018 slechts te schorsen als NTC-fokker., niet als lid van de rasvereniging dus.
Of het de omgevingsdienst was, of de individuele klachten, een aantal maanden (?) geleden trekt het verhaal ook de aandacht van de NVWA. Die begint een onderzoek, maar actie wordt nog niet ondernomen. Zelfs de bekende TV-uitzending waarin kopers klagen over zieke honden, onduidelijke afkomst (de Bas en Bella-honden) zorgt nog niet voor directe actie. Veel fans van de fokkers zien zelfs in de uitzending alleen een poging tot laster jegens de dames van Z. En inderdaad, de met veel poeha aangekondigde reportage over “valse chips en boekjes” verzandt enigermate in een beperkt aantal klagende mensen en een verborgen camera-dingetje waarin de dames weinig mededeelzaam zijn. Op de beelden is overigens ook niet te zien dat er zich honderden honden ophouden op het terrein. Wel is deze uitzending – voor de NTC- aanleiding de beide dames te royeren. Die melding staat op de homepage van de website van de rasvereniging.
Toch ruiken de dames onraad, zo zou je denken, en uiteindelijk, als er allerlei buitenlandse kentekens opduiken bij het bedrijf –volgens de PvDD vooral Hongaarse kentekens, komt het tot de inmiddels bekende climax. 150 honden worden in bewaring genomen na controle door twee dierenartsen, deze zouden er niet goed aan toe zijn. 100 andere honden blijven in Woerden, hun conditie is volgens de NVWA in zoverre goed dat er geen grond tot inbeslagname is. En let wel, de 150 in bewaring genomen honden zijn nog altijd het eigendom van de fokkers. Zodra de dieren zijn opgeknapt en de fokkers de kosten voor het verblijf voldoen, kunnen deze in principe teruggegeven worden aan het bedrijf. Geruchten dat er al allerlei honden naar een onbekende buitenlandse bestemming zijn gebracht om daar de fokkerij voort te zetten zijn precies dat: geruchten. Bewijs daarvan ontbreekt. Alhoewel het op zich zou kunnen, want op basis van een telling van de honden volgens het systeem van de RvB bleek dat er begin 2017 369 honden op naam van één van de dames Van Z. geregistreerd stonden, met opnieuw de kanttekening van de wijze waarop de Raad van Beheer registreert.
Toch blijkt dit wel de druppel. Een advocatenkantoor biedt zich aan om namens alle gedupeerde pupkopers een zaak aan te spannen. Ook de Raad van Beheer maakt per omgaande duidelijk dat de dienstverlening, het chippen en registreren van pups al enkele weken gestaakt is. Een onderzoek zou al enige tijd gelopen hebben. “De Raad van Beheer had al langer een onderzoek lopen bij deze fokker. Na diverse locatiecontroles en op grond van de uitslag van het onderzoek en het niet voldoen aan de welzijns- en locatieregels hebben wij de dienstverlening aan deze fokker stopgezet.“ Dat er nog nesten van 2018 voorkomen in de online nestadministratie, is een manier van werken. Honden worden door de RvB per dossier ingeschreven, en dat dossier valt in het jaar van de dekaangifte. Om die reden kan dat nog gebeuren, maar inmiddels meldt de RvB: “Voor alle duidelijkheid melden wij dat voor het nest van 3 hondjes geboren op 25 maart 2018, waarvoor het proces d.m.v. de dekaangifte in 2018 gestart is, er geen stambomen zijn verstrekt, omdat de dienstverlening aan deze fokker tegen die tijd reeds gestopt was. De vermelding van deze hondjes in Generaties Online wordt nog aangepast.”
Helaas, al het onderzoek dat blijkbaar al maanden liep kan niet voorkomen dat de rashondenfokkerij ernstig in diskrediet gebracht is, iets wat juist in een tijd dat deze voortdurend in de spotlights staat extra vervelend is. De anti-rashondenlobby slijpt de messen, de Partij van de Dieren bereidt Kamervragen voor. Natuurlijk, mensen, fokkers, beschuldigen zonder voldoende bewijs is ook geen manier van doen, en zorgvuldigheid is gewenst. Maar meer transparantie in werkwijze, zowel van NVWA als RvB, en beter luisteren naar klachten en informatie delen door betrokken organisaties, had wellicht in een eerder stadium al actie opgeleverd. Iets wat voor de betrokken honden, maar ook voor alle fokkers van goede wil en intentie, een stuk beter was geweest. Te hopen valt wel dat de maatregelen van alle instanties, van RvB tot Openbaar Ministerie, wel tot een definitief einde van de fokpraktijken van deze fokkers, en allen die hen na willen doen, zal leiden.