Wordt de wolf opnieuw tot hond gemaakt?
Volgens onderzoekers zou de hond wel vijf keer gedomesticeerd zijn in de vroege geschiedenis van de mens, op vijf verschillende plaatsen. Maar, zo blijkt uit recent onderzoek, er lijkt een zesde domesticatieronde te zijn, en die vindt nu plaats.
Het standaardbeeld van de overgang van wolf naar hond is, dat wolven steeds dichter bij menselijke nederzettingen gingen wonen, meer en meer gingen leven van de overblijfselen van menselijk voedsel, ofwel bijgevoerd werden. Op die manier werden de minst schuwe wolven steeds meer "hond", afhankelijk van mensen en veranderden hun gene en hun sociale structuren, net zolang tot we kwamen tot echte honden.
Dat gebeurde allemaal vele tienduizenden jaren geleden, toen de mens langzamerhand begon de beschaving op te bouwen. En met die steeds grotere opkomst van de beschaving verdween ook de wolf langzamerhand uit beeld. Hij werd bejaagd, zijn territorium werd kleiner en bepaalde ondersoorten stierven uit. De mens (en de hond) overwonnen.
Herintroductie
Maar met het huidige besef worden bijna uitgestorven diersoorten door allerlei projecten steeds meer beschermd en keren wolven en andere grote jagers terug naar hun oorspronkelijke leefomgeving. Alleen, die is niet zo oorspronkelijk meer. Menselijke aanwezigheid heeft zijn stempel gedrukt. En wolven, opportunistisch als ze zijn, maken daar gebruik van, zo ontdekten wetenschappers.
Vooral in gebieden waar het oorspronkelijke jachtwild schaars is, kiezen wolven voor de gemakkelijke weg. Heel groot wild is al verdwenen of schaars, dus wordt kleiner wild (reeën, bevers etc) gegrepen, kiest de wolf voor landbouwdieren als koeien en geiten, of wordt simpelweg de gemeentelijke vuilnisbelt als foerageerplaats uitgezocht. Maar naast dat veranderende eetgedrag, betekent dit ook meer voor de wolf (en zijn verwanten als dingo's).
Het is waarschijnlijk dat de beschikbaarheid van antropogeen voedsel de ecologische relaties van wolven zou kunnen veranderen, zowel binnen de soort zelf (bijv. door hoe ze met elkaar omgaan, de grootte van de roedels, de nakomelingen, de verspreiding en dichtheid in het gebied), maar ook in relatie met andere soorten (bijvoorbeeld bij wild de jager-prooi relaties, het jacht gedrag etc.).. Dus, waar de antropogene voedingsmiddelen in overvloed aanwezig zijn, zullen de ecologische effecten van de wolven verschillen van die in systemen met weinig of geen menselijke . Bovendien, wolven kruisen zichzelf ook met verwanten, dus loslopende huishonden kunnen samen met wolven uiteindelijk hybriden opleveren.
Veranderingen
Wat betekent dit voor de wolven? Allereerst de al genoemde veranderingen in sociale structuren en leefwijze. Bij vossen, dingo's en beren is dit al vastgesteld.
In druk bevolkte gebieden zullen wolven eerder door menselijke zaken sterven (auto-ongelukken, jacht, gif) dan door natuurlijke oorzaken. Hoe meer mensen, hoe minder wolven, juist door dit soort ongelukken. Alleen, weer door aanpassingen in levensstijl en hybride kruisingen, kunnen er in dat soort gebieden een soort van ondersoorten ontstaan, half wolf, half hond, die beter omgaan met de menselijke risico's.
Lees ook: Een dag tussen de wolven, sprookjes ontmaskerd
Het eten van vermenselijkt voedsel kan ook een nieuw evolutionair proces op gang brengen. Niet alleen omdat minder schuwe, welhaast tamme, exemplaren grotere overlevingskansen hebben (al eerder is bij vossen aangetoond door Belyaev dat dit gevolgen voor bijvoorbeeld de vacht, de vachtkleuren etc. kan hebben), maar ook de spijsvertering kan anders worden, door het eten van andere dan vleesresten, zoals brood en groenten. Wolven die dit beter zullen verteren zullen meer nakomelingen krijgen,, met alle gevolgen voor de soort van dien. Er zal dus een nieuw type wolf kunnen ontstaan. Zeker ook gecombineerd met het verkrijgen van "hondse" genen door hybridisatie, oftewel, door nakomelingen die half hond, half wolf zijn uit korte relaties met huishonden.
Vergezellen
De herintroductie van wolven kan dus voor onverwachte resultaten zorgen, en niet allemaal positief. De onderzoekers pleiten er dan ook voor om herintroductie vergezeld te doen gaan van herintroductie van de oorspronkelijke prooidieren van de wolf, om vermenselijking van hun leven, en dus het achteruitgaan van het ecosysteem, te remmen. Want anders is het beslist te verwachten dat we opnieuw een domesticatie van wolf tot een nieuw type zien gebeuren. De oertijd al over again.
bron