• Brucellose, de gevaren en de feiten
  • Brucellose, de gevaren en de feiten

Brucellose, de gevaren en de feiten

Leestijd
3 minuten
Tot nu toe gelezen

Brucellose, de gevaren en de feiten

do, 05/09/2019 - 16:39

Het klinkt dramatisch, en dat is het ook. De NVWA heeft “voor het eerst” (zo koppen sommige kranten) de Brucellose Canis-bacterie bij honden in Nederland aangetroffen.
Let op, het gaat hier voor het eerst om in Nederland geboren honden, want in 2016 meldde de NVWA al dat er honden, geïmporteerd uit het Oostblok, besmet bleken met de bacterie. Al staat er nu op de site van de controledienst dat dat begin 2017 was.

En ook nu heeft het er alle schijn van dat de Brucellose-bacterie is meegekomen met een hond die geïmporteerd is uit Rusland, en vervolgens in Nederland bij de fokker andere honden heeft geïnfecteerd. Na serumtesten werd vastgesteld welke dieren besmet waren. Al deze dieren zijn inmiddels geëuthanaseerd vanwege de besmettingsrisico's. Het gaat volgens nu.nl om een fokker met "enkele tientallen honden".  De NVWA laat weten dat er per jaar "enkele" nesten werden gefokt. Uit de nieuwsbrief die vandaag aan dierenartsen werd verstuurd blijkt dat het om rashonden ging:

Begin dit jaar is B. canis gevonden bij meerdere honden in een hondenfokkerij in Nederland. Er bevonden zich daar onder andere geïmporteerde rashonden uit Rusland waarbij de bacterie is aangetroffen. De NVWA heeft alle aanwezige honden op de fokkerij onderzocht. Daarbij is aangetoond dat de infectie zich heeft kunnen verspreiden tussen verschillende groepen, rassen en geslachten. Ook enkele nakomelingen die nog in de fokkerij aanwezig waren, bleken seropositief. Alle seropositieve dieren zijn, na advies van deskundigen en NVWA en in overleg met de houder, geëuthanaseerd om verdere verspreiding te voorkomen.

In de afgelopen jaren zijn er in deze fokkerij pups geboren en verkocht. Het is mogelijk dat enkele van deze dieren ook zijn geïnfecteerd. De eigenaren van deze pups zullen, voor zover traceerbaar, door de NVWA worden geïnformeerd met als voornaamste doel deze eigenaren te informeren over een mogelijke infectie van de hond en te ontraden met deze dieren te fokken. Hen zal geadviseerd worden contact te zoeken met de eigen dierenarts.

Brucellose is een ernstige ziekte, een uitgebreid verhaal staat hier. Dogzine publiceerde dat al begin 2017. Het is bovendien een zoönose, het kan dus kan overspringen van hond op mens. Dat is echter zeldzaam, en er zijn in 50 jaar maar een paar gevallen bekend waarin een dergelijke besmetting heeft plaatsgevonden.
Alhoewel de EU-landen monitoren op Brucellose, en Nederland sinds 1999 vrij zou zijn van deze ziekte (België sinds 2003), betreft het daar een andere variant, de rundervariant (Brucellose heeft tenminste vier varianten, waaronder dus de B. Canis, die bij honden de ziekte veroorzaakt). Maar voor deze hondenvariant is er in de EU zelfs geen meldplicht. Wel besloot de EU om midden vorig jaar een grootschalig onderzoek te doen naar incidentie van de bacterie bij honden, om zo een standaardisatie van de diagnose mogelijk te maken en aanbevelingen te doen aan de lidstaten. (Het protocol van het onderzoek staat online, maar uitsluitend toegankelijk voor leden).

Ook voor mensen kan Brucellose een probleem zijn. Brucellose is zoals gezegd een zoönose en de overdracht van mens naar dier en vice versa is mogelijk. Maar de kans dat B. Canis wordt overgedragen is minimaal en in elk geval nog nooit vastgesteld. Toch komt het wel voor bij mensen, maar dat gaat dus om andere types. De onderzoeken die er zijn geweest spreken van de types die we zien bij landbouwdieren.

B. Canis is niet nieuw. Het eerste onderzoek hiernaar vond al een halve eeuw geleden plaats, met als aanleiding een beagle-fokker die vertelde over steriele reuen en aborterende teven. De bacterie dringt bij besmetting binnen via slijmvliezen, vindt zijn weg naar de lymfevaten en reist door het lichaam. Hij nestelt zich in cellen van het afweersysteem zelf en zoekt zijn weg naar lymfeknopen, lever, milt en beenmerg. Vanuit die uitvalsbases verspreidt de bacterie zich en veroorzaakt infecties. Onderzoeken geven aan dat ook de baarmoeder een voorkeursplaats lijkt te zijn als reservoir voor de bacterie, met alle gevolgen van dien voor de voortplanting van de gastheer.


 


Dat er zoveel onderzoek wordt gedaan komt doordat de Brucellose-bacterie lastig te bestrijden is. De enkele antibiotica die hem aankunnen zijn duur en de behandeling is moeilijk en niet altijd succesvol. De Brucellose-soorten zijn voor landbouwhuisdieren een flink probleem omdat steriliteit en spontane abortus het gevolg is. En dat geeft natuurlijk uit economisch oogpunt problemen.
Er zijn meerdere soorten van deze bacterie die zich soort-specifiek gedragen. Vreemd genoeg zijn niet alle types Brucellose even pathogeen (ziekte-veroorzakend), de B. Canis lijkt het minste pathogeen. Toch is de B. Canis degene die onlangs werd gevonden. En dat geeft onder hondenfokkers lichte paniek, want waar komt het vandaan en hoe moet je ermee omgaan?

Al in 2017 vroeg Wageningen Biodiversity research naar aanleiding van een toen gevonden geval om maatregelen van de overheid. Die vraag was weliswaar vooral naar aanleiding van de besmettingsgevaren naar mensen toe, maar niettemin zeer legitiem. Lang niet alle landen hebben namelijk de Brucellose-vrije status en er komen steeds vaker ook uit die landen honden naar Nederland. Dat kunnen keurig gevaccineerde rashonden zijn die aan alle regels voldoen en het kunnen ook illegale importen zijn; welke honden de besmettingen hadden en dus misschien hebben kunnen overdragen is tot op heden niet bekend.

Er wordt al langer aangedrongen op meer besef van risico’s overigens. Zo drong in februari van dit jaar een lid van de KNMvD al aan op terughoudendheid bij het adopteren van zwerfdieren uit het buitenland, en daarbij werd met name rabies en Brucellose genoemd als risicofactoren voor mens en dier. “Omdat het adopteren van voormalige zwerfdieren niets structureel oplost, raden dierenartsen, dierenbescherming, hondenbescherming en overheid het adopteren van zwerfdieren uit het buitenland af”, aldus de dierenarts uit het artikel. De NVWA zelf overigens adviseert ook: "Gezien de risico’s waarvan toch sprake van kan zijn voor mens en dier wordt echter geadviseerd om te kiezen voor hulp in het land zelf indien men dieren wil helpen". Desonda ks, de regels staan import van honden zonder al te veel gezondheidstests gewoon toe.

De vraag is dan ook of de overheid maatregelen gaat nemen en zo ja, welke dan. De man die in 2017 als woordvoerder van de WUR aandrong op maatregelen was overigens Hendrik-Jan Roest, en hij maakte onlangs een carriereswitch en begon bij diezelfde overheid, het ministerie van LNV om precies te zijn. De juiste man op de juiste plaats dus, aangezien zijn functie daar plaatsvervangend Chief Veterinary Officer/MT-lid Veterinaire Markttoegang is.

Dogzine heeft vragen bij het ministerie neergelegd. Wordt vervolgd.

brucellose