Vegetarisch voer voor je hond, het kan, maar...
Voor veganisten en vegetariërs is het al langer een probleem. Wel het gezelschap van een hond (of kat) willen, maar dergelijke huisdieren eten vlees. En het doden van dieren voor consumptie is nu net wat deze mensen niet willen. Maar kan ik een hond gezond voeden zonder dat hij vlees of vis krijgt? En nu steeds meer mensen bewuster leven, wordt de roep om minder vlees op tafel, dus minder (bio)industrie, alsmaar groter. Blijft de vraag: doe ik mijn hond geen tekort?
"Nee" zeggen onderzoekers Andrew Knight en Madelaine Leitsberger van het Centre for Animal Welfare, University of Winchester nu. Het is heel goed mogelijk om je hond of kat gezond en levendig te houden op een vegetarisch dieet. Maar, deze moeten qua voedingsstoffen compleet zijn en goed uitgebalanceerd, en eigenaren moeten wel elke maand de urine van hun hond laten controleren en zo nodig voedingssupplementen geven om urine-alkalisatie (te weinig urinezuur) tegen te gaan. Let wel, de onderzoekers hebben banden met fabrikanten van vegetarisch voedsel, dus enige bias in hun onderzoek kan mogelijk hebben plaatsgevonden. Bovendien , onderzoeken naar vegetarische honden -aldus de onderzoekers- zijn vrijwel allemaal niet naar wetenschappelijke standaarden uitgevoerd, en conclusies zijn daarom niet onomstreden.
Dit artikel is een premium-artikel,beschikbaar voor abonnee's van ons blad en website-abonnee's. Het vervolg van dit artikel kunnen abonnees lezen.
Wilt u toegang, kijk dan hier voor de mogelijkheden
Controle
Volgens de onderzoekers is het zo dat honden, die niet per definitie carnivoren zijn (vleeseters), maar veeleer omnivoren (alleseters) als de mens, het prima doen op een vleesloos dieet. Zelfs als ze op topniveau aan hondensport doen. Er zouden zelfs voordelen voor de gezondheid zijn. Er doen zich gezondheidsproblemen voor bij vegetarische honden, maar die doen zich ook voor bij honden die vlees krijgen. Wel voegen de onderzoekers toe dat hondeneigenaren zich doorlopend moeten oriënteren op de productbeschrijving, en dan vooral op de opgegeven voedingswaardes. Daarnaast moet het gewicht va de honden en de algehele lichamelijke gesteldheid regelmatig worden gecontroleerd.
Carnivoor of omnivoor
Natuurlijk, van origine zijn honden, of eigenlijk de orde van canis, carnivoor. Wolven eten vrijwel uitsluitend vlees. Honden echter worden al 33.000 jaar of langer gedomesticeerd, oftewel, leven bij mensen, en krijgen daar voedselresten die ook andere stoffen dan proteïnen bevatten. Dit eetpatroon heeft tot een evolutie geleid waardoor honden veel beter dan hun oorspronkelijke voorvaderen carbohydraten kunnen afbreken, en op een dieet met minder dierlijk eiwit kunnen leven. Ook heeft er een verandering in de genen plaatsgevonden waardoor er nu in de pancreas (alvleesklier) wel een stof vrijkomt die helpt om maltose (een in planten voorkomende tweevoudige suiker, bestaande uit twee glucosemoleculen. Een zogenaamde disacharride) om te zetten in glucose, een monosacharride die door het bloed kan worden opgenomen en naar de cellen kan worden getransporteerd om daar voor energie te zorgen, en dus voor groei en beweging. En feitelijk, met deze genetische en evolutionaire aanpassingen, is de hond van carnivoor omnivoor geworden. Voor katten, veel minder aangepast, geldt dit overigens niet.
Verder, aldus de onderzoekers, gaat het bij hondeneten meer om welke voedingsstoffen ze binnenkrijgen, dan om in welke voeding die stoffen zit. Als honden maar voldoende stoffen als eiwitten, aminozuren (taurine, carnitine, methionine, lysine, tryptofaan),, vitamines (A, B3, B9, B12) en mineralen (calcium, ijzer, zink, koper) krijgen, naast bepaalde vetten, kunnen ze prima leven. Ook al komen die stoffen uit groentes en niet uit vlees. In de hedendaagse brok zit tenslotte al heel veel plantaardig materiaal en vaak maar bar weinig vlees of ander dierlijk materiaal.
Tekorten
In de VS, waar de onderzoekers vandaan komen, zijn een flink aantal vegetarische hondenvoeders op de markt, en is ook een standaard opgesteld waaraan het voer moet voldoen. Helaas, uit onderzoek van veel van deze producten bleek dat de minimale hoeveelheden voedingsstoffen nog vaak ontbraken, oftewel, de commerciële vegetarische hondenvoeders zijn onvoldoende voor een gezond hondenleven. In Europa deed Semp een vergelijkbaar onderzoek, maar ook hij concludeerde dat de Europese varianten ofwel te weinig eiwit, te weinig energie of te weinig calorieën bevatten. Zelfs huisgemaakte voeding, waar mensen hun best op deden, mistte vaak essentiële mineralen. Echter, zo merken de onderzoekers op, ook tests met niet-vegetarische hondenvoeders tonen veelvuldig aan dat bepaalde stoffen in te geringe hoeveelheid aanwezig zijn, dus ook incompleet zijn.
Gezond
Los van het voer, hoe gezond zijn vegetarische honden dan? Natuurlijk, overtuigd vegetarisch-voedende mensen beschrijven op talloze sites hoe goed en gelukkig hun hond is, maar enig bewijs ontbreekt. Opnieuw Semp onderzocht daarom 174 honden van mensen die hun huisdier tenminste 6 maanden exclusief vegetarisch hadden gevoerd. Het ging om mensen die dit gewoon al thuis deden, dus niet om honden die voor het onderzoek werden overgezet. Volgens de onderzoekers, gebaseerd op visuele rapporten van de eigenaren zelf, hadden de dieren mooiere vachten, minder dermatologische problemen en een betere stoelgang gekregen. Ook werd hun geur aangenamer. Bij 82% van de dieren kwamen tenminste enkele van deze voordelen voor. Uit bloedonderzoek bij 20 honden uit de groep (meer werden er niet gemeten) bleken er geen tekorten van stoffen voor te komen, ook niet van de bekende "dierlijke" vitamines uit de B-serie. Ook PETA, de dierenactivisten, kwamen met onderzoeken waaruit bleek dat vegetarisch leven goed mogelijk is. Echter, ander onderzoek laat wel gezonde honden zien, maar bloedonderzoek toonde daar aan dat er wel degelijk grote tekorten waren. Overall blijkt vooral dat vrijwel alle onderzoeken naar vegetarisch voeren van honden nog niet volgens goede, wetenschappelijke standaarden is uitgevoerd, en met de conclusies dus voorzichtig moet worden omgesprongen.
Echter, tekorten aan stoffen komen ook bij vleesgebaseerde, kant-en-klare voeding voor. Veel fabrikanten -aldus de onderzoekers- maken een rommeltje van hun ingrediëntenbeschrijving. Hondeneigenaren zouden eigenlijk elke twee maanden van voer moeten wisselen, om zo de tekorten in het ene voer aan te vullen met ander voer, dat opnieuw zijn tekorten heeft. Ongeacht of dit vegetarisch of vlees is. Met enige regelmaat bloedonderzoek op tekorten bij de hond is aan te raden.
Urinewegproblemen
Speciaal voor vegetarische honden komt er ook nog het probleem van urinezuur bij. Bij de omzetting van plantaardige eiwitten komen minder zure afvalproducten voor, die bij dieren zorgen voor het zuur maken van de urine. De urine wordt dus meer basisch. Dit kan leiden tot kristallisatie van urinezouten, en dus tot "stenen" in het urinesysteem ("nierstenen en blaasgruis). Uiteindelijk kan dit zelfs dodelijk zijn (urolithiase). Ook bloed in de urine of moeite met plassen komt voor. Het minder zuur worden van de urine kan ook zorgen voor infecties, aangezien bacteriën vrij spel krijgen. Speciale voedingssupplementen kunnen dit uiteindelijk wel verminderen, maar voortdurende controle is noodzakelijk.
Moeilijke weg
Samengevat, wie echt wil kan zijn hond vegetarisch voeden. Alleen een voortdurend meten en weten van alle belangrijke voedingsstoffen is noodzakelijk, alsmede een maandelijkse controle bij de dierenarts. Commercieel vegetarisch voer is zelden compleet. Echte gezondheidsrisico's zijn er niet, mits er echt gecontroleerd wordt of alle noodzakelijke stoffen er in zitten. De hond simpelweg tofoe, boontjes en een appeltje voorzetten is niet genoeg. Het kan, maar is een weg vol controle en extra inspanning. Desondanks, ook de vleesvoerende eigenaar moet zich bewust zijn van tekorten in de voeding, en daar alert op zijn. Of hij nu barft of brokken voert.
bron
Vegetarian versus Meat-Based Diets for Companion Animals. Knight and Leitsberge…