• Immuunsysteem belangrijk bij bestrijding venerische kanker bij honden

Immuunsysteem belangrijk bij bestrijding venerische kanker bij honden

Leestijd
3 minuten
Tot nu toe gelezen

Immuunsysteem belangrijk bij bestrijding venerische kanker bij honden

di, 04/10/2018 - 16:30

We zijn ons er niet zo bewust van, maar ook honden kennen seksueel overdraagbare aandoeningen. De meest bekende is wel de overdraagbare venerische tumor (TVT), een tumor van de externe genitaliën. Het is een aandoening die bij intacte, niet gecastreerde honden voorkomt, en het wordt verspreid door seksuele activiteit of sociaal gedrag. 

Teven zijn iets meer vatbaar voor de ontwikkeling van tumoren dan reuen. Het komt vaker voor bij jonge honden. De ziekte is endemisch in veel landen.  Bij infectieziekten noemt men een ziekte endemisch wanneer een ziekte blijft voorkomen in een bepaald gebied zonder dat de patiënten de ziekte elders hebben opgelopen. Bij endemische ziekten is het aantal besmettingen relatief constant: het aantal nieuwe besmettingen wordt gecompenseerd door het aantal personen of dieren bij wie de ziekte verdwijnt (hetzij door het sterven van het dier of door genezing). Gelukkig is de ziekte in Noord Europa relatief zeldzaam geworden, vooral omdat we natuurlijk weinig zwerfhonden hier hebben (zwerfhonden zullen sneller tot paren overgaan), en er in deze regio’s meer honden gecastreerd zijn.

tumoren
Tumoren op de penis van een reu

 

De symptomen van de aandoening zijn meest vrij goed waarneembaar: Weefselvorming (bloemkoolachtig) op de penis of de vagina, bloedende delen van de penis of vagina, het frequent likken van de geslachtsdelen. De tumoren kunnen ook oraal worden overgebracht dus tumoren kunnen ook in de mond voorkomen.

Bij sommige honden verdwijnt de tumor spontaan, zonder enige vorm van behandeling. De tumor zou al zeker 6.000 jaar onder honden voorkomen. Medicinale behandeling kan helpen, incidenteel wordt de tumor operatief verwijderd, maar de kans dat deze dan terugkomt is groot. In het algemeen is de aandoening goed behandelbaar, mits er tijdig ingegrepen wordt.

Het feit dat de aandoening soms spontaan verdwijnt was aanleiding om dit fenomeen nader te onderzoeken. Een onderzoek dat gisteren gepubliceerd werd in het tijdschrift Cancer Cell werpt een licht op dit mysterie, en onthult een sleutelrol voor het immuunsysteem in het activeren van snelle afstoting van kanker bij met chemotherapie behandelde honden. 

tumoren
Tumoren bij de vulva van een teef

 

"We constateerden dat activering van het aangeboren immuunsysteem en de productie van bepaalde moleculen, chemokinen genaamd door het gastheerweefsel rondom de tumor, van cruciaal belang is om immuuncellen binnen de tumor aan te trekken en een kettingreactie op gang te brengen. Die kettingreactie leidt tot de afstoting van de kanker en de eliminatie ervan, " zegt professor Ariberto Fassati van  het University College in Londen. "We hopen dat dit onderzoek het klinisch testen van gecombineerde behandelingen zal aanmoedigen om immunologische therapieën tegen kanker te verbeteren, zowel bij dieren als bij mensen." Want deze kankervariant bij honden vertoont veel overeenkomsten met bepaalde kankervarianten die ook bij mensen voorkomen, een goede therapie bij honden biedt dus ook weer hoop voor mensen.

Specifiek aan deze kanker bij honden is dat het zich verspreidt door zichzelf te klonen. Er zijn drie soorten kanker bekend die zo werken. Naast deze vorm heeft de Tasmaanse duivel een bepaalde gezichtsziekte en komen er leukemieën voor  in bepaalde schelpdieren. De kanker is ooit bij een hond ontstaan, maar omdat deze zichzelf kloont zijn alle cellen in de tumor bij elke hond genetisch identiek,  waardoor het gemakkelijker wordt om de belangrijkste factoren die de regressie van de kanker veroorzaken te identificeren. Toch was dit tot nu toe nauwelijks onderzocht.

Het team onderzocht biopten van honden voor de behandeling, en zes en veertien dagen na de behandeling met het chemotherapie-middel vincristine. De onderzoekers voerden analyses uit op het hele genoom om de genactiviteit in tumoren die volledig in regressie gingen te kunnen vergelijken met de genen die niet achteruitgingen.

Ze ontdekten dat regressie plaatsvindt in opeenvolgende stappen. Ten eerste leidde de behandeling met vincristine tot een sterke ontstekingsreactie en de groei van gastheerhuidcellen, wat een poging kan zijn van het weefsel dat tumoren omringt om het kwaadaardige weefsel te omsluiten of te vervangen. "We verwachtten dat de meeste veranderingen die leiden tot regressie van deze hondentumor zouden optreden in de kankercellen," zegt Fassati. "In plaats daarvan realiseerden we ons dat de gastheercellen belangrijker waren."

Deze vroege fase van regressie werd ook gekenmerkt door een toename in de productie van een chemokine genaamd CCL5 - een signaaleiwit dat immuuncellen die kanker bestrijden naar de tumor lokt. Uiteindelijk resulteerde dit proces in immuunafstoting van de tumor en herstel van weefselbeschadiging.

"Er zijn twee belangrijke conclusies in dit onderzoek", zegt Fassati. "Ten eerste moeten we ons niet uitsluitend richten op de kankercellen, maar ook het belang van normaal weefsel rondom de kanker in het bevorderen van afstoting leren begrijpen. Ten tweede moeten we de productie van grote hoeveelheden van bepaalde chemokinen kunnen starten en stimuleren om veel van immuuncellen aan te trekken op de tumorplaats. "

Uiteindelijk zou dit onderzoek implicaties kunnen hebben voor menselijke kankers, zoals huidkanker, botkanker en bepaalde bloedkankers. Fassati is van zijn kant van plan om te onderzoeken of het mogelijk is om chemokinen te stimuleren die immuuncellen aantrekken voor tumoren bij menselijke kankers. Ook een vooruitgang in de behandeling bij mensen dus, al zullen de resultaten van het onderzoek nog jaren op zich laten wachten.