Dier & Recht verloor rechtszaak tegen Golden-fokkers
Op 21 juni deed de rechtbank Rotterdam uitspraak in een zaak die Dier & Recht had aangespannen tegen enkele fokkers. Het ging om Golden retrievers, en beide fokkers zijn lid van de rasvereniging(en) voor dit ras. Beide verenigingen hebben uiteraard een VFR (VerenigingsFokreglement) maar ook de wet verplicht alle fokkers zo gezond mogelijk te fokken. Dat is precies waar Dier & Recht de fokkers op aanviel: ze zijn van mening dat de fokkers onvoldoende hun best hebben gedaan gezonde honden te fokken. Laten we eens kijken wat de argumenten van Dier & Recht waren.
Het eerste verwijt was dat de fokkers niet structureel honden met ichtyosis uitsluiten. Bij beide verenigingen staat sinds 16 april 2016 in dat VFR dat er een screening naar ichthyosis verplicht is. Hieraan zijn echter geen consequenties verbonden. Beide verenigingen stelen dat ICT bij de Golden retriever een milde variant betreft die geen klinische symptomen als huidinfecties, jeuk of kaalheid geeft. Hoewel men dus wel probeert het probleem in kaart te brengen door te testen, wordt er vooralsnog niet actief op uitgesloten.
Het grootste argument tegen uitsluiten –naast het feit dat het een milde variant betreft- is dat dit de genenpool nodeloos zou verkleinen, waardoor er andere problemen de kop kunnen opsteken. Daarvoor boden de fokkers de rechtbank gedocumenteerd onderzoek. Dier & Recht kon dit niet weerleggen, zodat dit argument van tafel werd geveegd.
Het tweede verwijt dat Dier & Recht maakte jegens de fokkers was dat er soms met HD-B werd gefokt. De fokkers stelden dat dit al jarenlang gebeurt, dat zowel FCI als OFA HD-B niet als welzijnsbedreigend zien en dat al vele malen is aangetoond dat ook uit vrije dieren niet per definitie vrije pups geboren worden. Dier & Recht voerde een rapport aan waarin inderdaad staat dat fokken met niet-vrije dieren meer nakomelingen kan geven met problemen. Maar wat zij wijselijk verzwegen waren de laatste twee regels uit dit rapport: “While breeding from only OFA Excellent dogs will significantly improve hip ratings of progeny, the elimination of the rest of the phenotypically normal dogs from breeding (most of which produce predominantly normal dogs) would also severly restrict the gene pools of breeds. Pragmatic breeding recommendations include breeding from normal dogs (…).”. Met andere woorden: uitsluiten van alle niet-vrije honden zou de genenpool dramatisch verkleinen. Het verdient aanbeveling ook te fokken met honden met uitslag “normal”, en niet alleen met honden met uitslag “excellent”.
Dat dit niet werd vermeld is bijzonder, vooral omdat Dier & Recht zegt zich hard te maken voor het verbreden van de genenpool van rassen.
Het derde verwijt dat Dier & Recht maakte betrof PRA.
Progressieve Retina Atrofie is een ernstige erfelijke oogaandoening en daar waren de partijen het over eens. Het verwijt van Dier & Recht was bijzonder: de fokkers zouden hebben nagelaten hun dieren aan DNA-onderzoek te onderwerpen. Dier & Recht was van mening dat de fokkers dat pas vanaf 16 april 2016 deden en dat de wettelijke verplichting om gezonde dieren te fokken ook voor die tijd bestond. De fokkers hebben inderdaad niet altijd DNA-onderzoek gedaan, maar zij deden wel ECVO-onderzoek. En hoewel er bij de ECVO-onderzoeken inderdaad alleen lijders kunnen worden gevonden en geen dragers, was de rechter van mening dat de fokkers dan dus niet onzorgvuldig gehandeld hebben. Vooral omdat het gebruiken van de ECVO-test al jaren gebruikelijk is voor het opsporen van oogproblemen. Nog buiten het feit dat de DNA-test in kwestie pas relatief kort verkrijgbaar is.
Daar kon Dier & Recht niets tegenin brengen. De rechter vond dat Dier & Recht te ver ging. Hoewel fokkers inderdaad hun best dienen te doen gezonde dieren te fokken kan van niemand worden gevraagd alles te testen . Het vonnis zegt: “Het zou ook nagenoeg niet realiseerbaar zijn om maatregelen te nemen tegen c.q. onderzoek te doen naar elke mogelijk zich voordoende ziekte of aandoening. Dit strekt te ver. Uit de Nota volgt niet dat dit de bedoeling van de wetgever was bij het formuleren van de open norm. Bij de vraag of onderzoek naar een aandoening of ziekte op zijn plaats is, dient daarom aansluiting te worden gezocht bij de huidige stand van de wetenschap.”
Om achter de handelswijze van de fokkers te komen maakte Dier & Recht gebruik van een persoon die zich onder valse voorwendselen toegang verschafte bij de fokkers: zij deed zich voor als koper. Maar er was geen enkele reden aan te nemen dat er misstanden bij deze fokkers zouden worden aangetroffen. De rechtbank vond deze manier van doen dan ook zeer onfatsoenlijk.
Tenslotte wilden de fokkers dat het artikel dat Dier & Recht over deze kwestie op hun website plaatste verwijderd zou worden vanwege de tendentieuze toon: de suggestie werd gewekt dat de fokkers liever een zieke hond met stamboom fokten dan een gezonde hond.
De rechtbank vond de hele stellingname over deze fokkers veel te kort door de bocht en de uitlatingen onvolledig, ongefundeerd en onjuist. Maar omdat het een persbericht betreft op een kleine website en niet in een landelijk (dag)blad of een vergelijkbaar medium, weegt de vrijheid van meningsuiting zwaarder. De rechtbank ging er wel van uit dat het bericht naar aanleiding van deze rechterlijke uitspraak zal worden aangepast. Of dat daadwerkelijk gebeurt zullen we afwachten.
Wat opviel was de motivatie van Dier & Recht: men diende maar outcross te gebruiken om de genenpool te vergroten. Tegelijk vond de stichting het blijkbaar volkomen normaal dermate streng tegen dragers te selecteren dat diezelfde genenpool kleiner zou worden. Dat is toch minstens tegenstrijdig te noemen. De fokkers werden verder op alle punten in het gelijk gesteld. Ze hebben niet onzorgvuldig gehandeld. Ze hebben zich aan de regels gehouden. Ze hoeven de gerechtskosten niet te betalen.
Dier & Recht zit er niet mee. Ze vinden dat de wet gewoon niet voorziet in de oplossing van hun problemen met fokkers. Wat de fokkerij betreft: testen en uitsluiten dient weloverwogen te worden gedaan en dat geldt zelfs nog meer voor outcross, iets waarvan Dier & Recht te pas en vooral te onpas roept dat men dat maar moet gebruiken in de fokkerij. Misschien is het verstandig als Dier & Recht zich eerst wat laat bijscholen in de populatiegenetica.
bron