Counter conditioning kan helpen bij vuurwerkangst
Vuurwerkangst komt helaas bij veel honden voor, en de decembermaand is voor hen niet gemakkelijk te doorstaan. En in veel gebieden begint het probleem al in november. Hoewel de angst voor harde geluiden eigenlijk heel natuurlijk is, is het in sommige gevallen toch te verhelpen. De methodes van vroeger zijn inmiddels achterhaald: angst negeren werkt niet, net als het bestraffen. Wat wel kan werken is counter conditioning.
Counter conditioning is een trainingstechniek waarbij je gericht aan de slag gaat om de emotie van je hond ten opzichte van een prikkel te veranderen. Het wordt ook wel tegenconditionering of stimulus-vervanging genoemd. Bij vuurwerkangst betekent het dat de angst wordt omgezet in een positieve emotie; blijdschap en misschien zelfs enthousiasme. Klink onmogelijk? Toch is het principe vrij simpel. Wat je nodig hebt is een beloning waar je hond veel waarde aan hecht. Heeft hij een favoriete voerbeloning, of is de jackpot juist het mogen halen van een tennisbal? Deze beloning kan een belangrijke rol spelen in het aanpakken van de vuurwerkangst. Het is de bedoeling dat deze jackpot elke keer wordt ingezet direct na de stimulus, de prikkel: het vuurwerk. Als de hond leert dat na elke knal vuurwerk zijn favoriete beloning volgt, kan z’n angst voor vuurwerk worden omgezet in blijdschap vanwege het vooruitzicht naar z’n beloning. Dit proces heeft wel wat tijd nodig, dus begin nu al om goed voorbereid de jaarwisseling in te gaan!
Perfecte timing
Een kritische noot moet wel geplaatst worden: de theorie achter counter conditioning is niet ingewikkeld, maar de uitvoering luistert wel erg nauw. De timing van de beloning zal de sleutel tot succes zijn. Het is belangrijk om de beloning in te zetten ná de prikkel (het vuurwerk), maar vóór de reactie van de hond. Dit zal in het begin betekenen dat de beloning vrijwel gelijktijdig met de prikkel moet worden gegeven. Bij te laat belonen loop je in dit geval het risico dat je niet de emotionele reactie aan het aanpassen bent, maar juist de angst bij de hond beloont. In dat geval zal de hond niet de link leggen die we willen bij counter conditioning: namelijk dat vuurwerk de aankondiging is voor iets heel leuks. Deze perfecte timing is in het begin het best te verkrijgen door de prikkel ook zelf onder controle te hebben. Probeer daarom te werken met een vuurwerk-CD en oefen eventueel eerst zelf op je timing voordat je samen met de hond aan de slag gaat.
Jackpot
Een andere heel belangrijke factor bij counter conditioning is de beloning. Deze moet voor de hond niet een beetje leuk zijn, maar echt iets waar hij weg van is! Wat dit is, verschilt per hond en is daarom aan de eigenaar om uit te zoeken. Heeft de hond een favoriete snack? Of een speeltje waar hij gek op is? Ga voor de ultieme jackpot bij deze training. Er zijn wat belangrijke “regels” bij het kiezen van een beloning:
- Kies iets dat snel toe te dienen is, maar ook weinig tijd kost. Een snack waar de hond 10 minuten op moet kauwen is niet handig omdat er binnen die 10 minuten meer vuurwerk afgestoken kan worden. Dan moet de hond opnieuw beloond worden en moet de vorige beloning afgerond zijn. Een voerbeloning die een paar seconden duurt om weg te krijgen is het handigst. Een spelbeloning hoeft ook maar korte tijd te duren.
- De beloning moet voor lange tijd interessant blijven. Sommige beloningen zijn voor even leuk, maar in dit geval moet het iets zijn waar de hond ook na 100 keer nog enthousiast van wordt.
- Als je meerdere honden hebt wil je concurrentie tussen de honden voorkomen als je er één beloont. Probeer daarom, als het kan, om alle honden gelijktijdig te belonen, en niet alleen degene die de training nodig heeft.
- De beloning moet exclusief zijn. Als het een voerbeloning is, is het iets dat de hond normaal gesproken niet krijgt; denk bijvoorbeeld aan smeerkaas, knakworst of iets anders lekkers. Z’n gewone voer zal waarschijnlijk onvoldoende motiverend zijn voor counter conditioning. Een spelbeloning moet een speeltje zijn waar de hond normaal gesproken geen toegang tot heeft. Deze mag dus niet rondslingeren in huis, maar wordt alleen gegeven als beloning bij de counter conditioning.
Let op!
Counter conditioning kan heel effectief zijn bij vuurwerkangst, maar is geen wondermiddel. Het vereist enig inzicht van de eigenaar, zowel bij de timing als het kiezen van de juiste beloning. Ben je niet helemaal zeker van je zaak? Twijfel dan niet om een professional te raadplegen om je hier bij te ondersteunen. Een goede trainer of gedragstherapeut beheerst niet alleen counter conditioning, maar kent meer methodes die gelijktijdig kunnen worden ingezet om vuurwerkangst te kunnen laten verminderen. Een professional is daarom in staat om goed te bekijken wat past bij jou en jouw hond.