• zwemmende hond
Leestijd
4 minuten
Tot nu toe gelezen

Water, teveel of te weinig is dodelijk voor je hond

dim, 07/17/2016 - 20:56

In het lichaam draait alles om balans, en dat geldt dus ook voor water. Die balans is belangrijk want er is relatief veel water in een lichaam. Dat is nodig om allerlei voedingsstoffen in het lichaam te verspreiden en afvalstoffen weer af te voeren. De voedingsstoffen gaan de cellen in, de afvalstoffen gaan de cellen weer uit, en daarvoor zijn hulpstoffen nodig.

Als we het over vocht hebben zijn de hulpstoffen kalium en natrium. Kalium zorgt ervoor zorgt dat vocht de cellen in kan gaan, en natrium zorgt voor de afvoer zorgt van het vocht, dat tegen die tijd dus vol afvalstoffen zit. De balans hierbij is uiteraard van groot belang. Natrium en kalium werken als het ware samen en ze functioneren niet goed zonder elkaar.

Het lichaam zorgt over het algemeen zelf voor de juiste hoeveelheid kalium. De nieren houden de hoeveelheid kalium in het lichaam constant. Als een dier te weinig te weinig kalium binnenkrijgt, zorgen de nieren dat er zo min mogelijk kalium verloren gaat. Ongeveer 90% van de kalium in het lichaam wordt uitgeplast. De rest verlaat het lichaam via de ontlasting.

Uitdroging door tekort

Maar die mooie balans is makkelijk verstoord. Wie te maken heeft gehad met heftige diarree kent wellicht ORS, Oral Rehydration Salts. ORS is een probaat middel om te zorgen dat de vochtbalans in het lichaam weer in balans komt en dat is van groot belang, want te weinig vocht is gevaarlijk, zeker voor jonge dieren en jonge kinderen. ORS is simpelweg water met zout en suiker. Het is te koop in zakjes maar ook prima zelf te maken. Hiervoor mengt men 8 theelepels suiker en 1 theelepel zout met een liter (lauw) water.

ORS wordt oraal toegediend om uitdroging te voorkomen of, wanneer er al sprake is van uitdroging, de lichaamsvloeistoffen aan te vullen en zo de vocht- en zoutbalans in het lichaam weer te herstellen. De toegevoegde zouten en suikers zorgen voor een goede opname door het lichaam; het water wordt beter opgenomen door de darmen doordat suiker en zout gezamenlijk wordt opgenomen, waarbij het water waarin dit is opgelost, als het ware wordt “meegetrokken”. Zo neemt het watertekort in het lichaam af.

Watertekort is buitengewoon gevaarlijk; een lichaam kan relatief lang zonder eten, bij een gemiddelde vetreserve vaak ongeveer zes weken. Maar drinken is een heel ander verhaal. Een volwassen dier kan ongeveer 3-4 dagen zonder drinken, een pup komt al binnen een dag behoorlijk in de problemen. Dit heeft te maken met de veel snellere celdeling van (zeer) jonge dieren: de cellen hebben relatief meer vocht nodig om te kunnen functioneren.

Bij warmte gaat het sneller, aangezien mens en dier hun warmte kwijtraken door zweten en daarmee dus vocht verliezen.
Uitdroging heeft tot gevolg dat de slijmvliezen niet meer goed functioneren zodat de hond zijn warmte niet meer kwijt kan. Beschadiging aan de organen kan het gevolg zijn. Bij oververhitting is het van belang de poten en buik te koelen met lauw tot koud water en beperkt drinkwater te geven. Zorg dat de hond bij warm weer voldoende verkoeling op kan zoeken en ook toegang heeft tot voldoende drinkwater.

Overschot

Maar er is natuurlijk ook een andere kant van de balans, namelijk wateroverschot. Simpel gezien zou je verwachten dat bij een overschot het teveel aan water wordt uitgeplast. En in theorie is dat ook zo. Maar als er een serieus overschot aan water is, geeft dat wel degelijk problemen. Het lichaam functioneert bij de gratie van water en bevat dan ook veel vocht. Wie verwacht er dat je van iets onschuldigs als water snel teveel kunt hebben? En niemand realiseert zich dat een overschot behoorlijk snel bereikt kan zijn. Mensen denken precies te weten hoeveel water hun hond binnen krijgt. Maar is dat wel zo? Wie weet er nu echt hoeveel water een hond naar binnen krijgt als er in het water met een bal wordt gespeeld? Als er lekker wordt gezwommen? En als er veel water binnen komt, wat gebeurt er dan? 

We kennen de verhalen van jongeren op houseparty’s die teveel water drinken en daardoor in het ziekenhuis belanden. Maar wat gebeurt daar dan? Als een lichaam te snel teveel water binnen krijgt raakt de balans verstoord. Er komt, simpel gezegd, meer water in het lichaam dan er natrium en kalium is, en daardoor komt er een wateroverschot. Hierdoor gaan de lichaamscellen zwellen. Wanneer er teveel water aanwezig is, kan het lichaam dit niet meer snel genoeg afvoeren en ontstaan er problemen. Met name de zwellingen van hersencellen zijn een gevaar: de schedel is immers een beperkte ruimte en vol is vol. Complicaties zijn dus bepaald niet denkbeeldig; ook in de humane sportwereld horen we de laatste jaren met zekere regelmaat over watervergiftiging. Symptomen zijn misselijkheid, desoriëntatie, braken, hoofdpijn. Er zijn de afgelopen jaren al diverse gevallen van overlijden gerapporteerd met als diagnose wateroverschot. De dood treedt vaak pas na verloop van uren of soms dagen in. Dit probleem kan zich ook bij honden voordoen.

Onzichtbaar risico

Dit probleem herkennen is behoorlijk lastig en voorkomen misschien nog wel lastiger. Een enthousiaste hond zal, als hij de kans krijgt, uren in het water spelen. Niemand kijkt daar vreemd van op. Ook tijdens het trainen wordt er met veel rassen in en bij het water gewerkt. Er is bijvoorbeeld waterwerk, jachthondentraining, maar ook algemene training voor sporthonden waarbij gebruik wordt gemaakt van zwemmen. De risico’s worden vaak niet gezien en zijn ook vaak niet bekend.  Iedereen weet dat oververhitting een gevaar is in de zomer en zelfs al in voor- en najaar. Maar dat het water zelf het risico kan zijn beseffen veel mensen niet. Bij de enthousiaste hond die keer op keer apporteert en met apport terug zwemt is het echter niet moeilijk te bedenken dat er dan langs dat apport water binnenkomt. Is het warm weer, dan zal de hond om af te koelen ook gaan drinken, waardoor en nog meer water binnenkomt. En zitten mensen een hele dag aan het water, dan is men snel geneigd de hele dag ook die bal te blijven gooien. Zeker bij erg enthousiaste honden is er een risico. Op die manier kan er zomaar meer water binnenkomen dan je beseft.

Het is dan ook zaak de symptomen goed te (her)kennen zodat er bij mogelijke problemen geen tijd verspild wordt. Voor honden zijn die symptomen: gebrek aan coördinatie lusteloosheid misselijkheid braken verwijde pupillen glazige ogen bleke slijmvliezen overmatig speekselen. In ernstige gevallen zien we ook ademhalingsproblemen, omvallen, bewustzijnsverlies en epileptische aanvallen. Bij snel ingrijpen kan vaak volledig herstel optreden, maar aarzel niet te lang. Er overlijden jaarlijks honden aan watervergiftiging waarbij de baas nooit heeft beseft wat de oorzaak was en hoe hij dat misschien zelf had kunnen voorkomen. Bij vermoeden van een watervergiftiging is een dierenarts van belang; het bloed kan gecontroleerd worden op het zoutgehalte en indien nodig kan dan snel worden ingegrepen.

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});